Australia rozpoczęła deportację zagranicznych więźniów na Nauru, co stanowi początek kontrowersyjnego porozumienia z maleńkim wyspiarskim krajem na Pacyfiku.
We wtorkowym oświadczeniu australijski minister spraw wewnętrznych Tony Burke powiedział: „Nauru potwierdziło w ubiegły piątek, że doszło do pierwszego przeniesienia”.
Kohorta około 350 imigrantów, z których wielu zostało skazanych za poważne przestępstwa, w tym napaść, przemyt narkotyków, a nawet morderstwo, mogłaby ostatecznie zostać wysłana na Nauru po tym, jak Australii nie udało się ich przesiedlić gdzie indziej.
Przez lata grupa imigrantów przebywała w australijskim systemie zatrzymań imigracyjnych po unieważnieniu ich wiz z powodu brutalnych przestępstw lub z innych powodów, dla których urzędnicy mieli inne obawy.
Australia nie mogła deportować ich z powrotem do domu, ponieważ groziło im poważne ryzyko, takie jak wojna lub prześladowania religijne.
Przełomowym orzeczeniem Wysokiego Trybunału z 2023 r. uznano, że Australia przetrzymuje kohortę na czas nieokreślony niezgodnie z prawem, ponieważ nie ma jej dokąd wysłać.
W obliczu ostrej reakcji politycznej po zwolnieniu ich z aresztu do społeczności Australia zwróciła się o pomoc do sąsiada z Pacyfiku, Nauru.
Australia zapłaci Nauru setki milionów dolarów za przesiedlenie tak zwanej kohorty NZYQ w ramach tajnej umowy, której warunki w dużej mierze trzymane są w tajemnicy.
Odległy atol Nauru zgodził się na przesiedlenie kohorty kryminalnych imigrantów z Australii w ramach tajnej umowy
Prezydent Nauru David Adeang (po lewej) i premier Australii Anthony Albanese podają sobie ręce podczas grudniowej konferencji prasowej w Parlamencie
Pierwszy transfer powoduje płatność z góry w wysokości 204 milionów funtów na przesiedlenie grupy do Nauru. Poza tymi szczegółami niewiele wiadomo na temat porozumienia.
„Ludzie są potajemnie wysyłani do Nauru, a kluczowe aspekty umowy nadal trzymane są przed australijską opinią publiczną” – powiedział australijskim mediom rzecznik Partii Zielonych ds. imigracji, David Shoebridge.
Rząd Australii wielokrotnie odmawiał ujawnienia szczegółów porozumienia, a zwolennicy uchodźców twierdzą, że jest ono sprzeczne ze zobowiązaniami kraju w zakresie praw człowieka.
Laura John z Centrum Praw Człowieka powiedziała SBS News, że plany „od samego początku były owiane tajemnicą”.
„Nie wiemy, czy osoba na wygnaniu zostawiła rodzinę w Australii, czy potrzebuje opieki medycznej, która jest niedostępna na Nauru, ani czy w ogóle miała jeszcze możliwość ubiegania się o wizę w Australii”.
Krytykując brak przejrzystości planu i „pogardliwe milczenie” ze strony Burke’a, Shoebridge wyraził również obawę, że deportowani po przybyciu na Nauru będą mogli zostać odesłani do swoich krajów.
„Bez względu na to, kim jesteś i gdzie się urodziłeś, rządy nie powinny mieć możliwości zaginięcia Cię i wysłania wbrew Twojej woli do kraju, z którym nie masz żadnego kontaktu” – stwierdził.
W zamian Nauru zgodziło się przyznać im długoterminowe wizy i pozwolić im na swobodne mieszanie się z 12 500 mieszkańcami.
Australia spotkała się z międzynarodowym potępieniem swojego systemu przetrzymywania na morzu, w ramach którego osoby ubiegające się o azyl są wysyłane do czasami nędznych ośrodków „przetwarzania” w Papui Nowej Gwinei i Nauru.
Polityka ta była stopniowo ograniczana po śmierci 14 więźniów, wielokrotnych próbach samobójczych i co najmniej sześciu sprawach skierowanych do Międzynarodowego Trybunału Karnego.
Według danych ONZ przytaczanych przez Amnesty International, według stanu na styczeń tego roku w ośrodku detencyjnym w Nauru przetrzymywanych było około 100 osób.
Wydobycie fosforanów uczyniło kiedyś Nauru jednym z najbogatszych krajów na świecie w przeliczeniu na mieszkańca. Ale to dobrodziejstwo już dawno wyschło, pozostawiając większość kontynentu jałową i zniszczoną.
