Tulga, jaką przyniósł koniec walk w Gazie, jest ogromna. W Izraelu, uwolnienie żywych zakładników wywołało powszechne uniesienie. W Gazie i na Zachodnim Brzegu również odbywają się uroczystości związane z rozpoczęciem uwalniania aż 2000 palestyńskich więźniów – choć panuje też niepokój z powodu niepewność co do tego, kto zostanie uwolniony i dokąd zostaną wysłane. W północnej Strefie Gazy ludzie wreszcie będą mogli wrócić kopać przez gruz w poszukiwaniu szczątków około 10 000 zaginionych osób.
Jeszcze trzy tygodnie temu prawdopodobieństwo zawieszenia broni wydawał się odległy. Weszło to jednak w życie i w poniedziałek Donald Trump udał się z Jerozolimy, gdzie witano go w Knesecie, do Szarm el-Szejk w Egipcie. Tam dołączył do szczyt pokojowy wysokiej rangi ponad 20 światowych przywódców, w tym Sir Keira Starmera. Rozpoczęty tam plan pokojowy ma być kontynuowany na konferencji w Wielkiej Brytanii. Prezydent USA, współpracując z partnerami międzynarodowymi, rzeczywiście doprowadził do zawarcia tego porozumienia – pomimo, a nie dzięki premierowi Izraela Benjaminowi Netanjahu.
Nadzieje, że porozumienie stanowi pierwszy krok w kierunku państwowości palestyńskiej, są zrozumiałe, ale biorąc pod uwagę precedens historyczny, są nieco optymistyczne. Nie oferuje Palestyńczykom jasnej drogi do suwerenności i stwarza ryzyko oddzielenia w dającej się przewidzieć przyszłości Strefy Gazy od Zachodniego Brzegu. Potem następuje całkowite zniszczenie, jakie wojna pozostawia po sobie. Brak jakiegokolwiek harmonogramu samostanowienia Palestyny w Plan pana Trumpa zadaje kłam próżnym wzmiankom w swoim przemówieniu w Knesecie o „historycznym świcie” „złotego wieku”.
Prezydent USA nie mógł powstrzymać się od polaryzacji i personalizacji porozumienia w swoim przemówieniu. W chwili ulgi – wraz z uwolnieniem zakładników, zawieszeniem broni i wznowieniem pomocy – zdecydował się przerobić to na moralitet, w którym sam przywrócił honor Izraelowi po rzekomej zdradzie ze strony byłych prezydentów USA Obamy i Bidena. Dzieje się tak pomimo administracji Bidena rok temu po próbie zawarcia podobnego porozumienia: zawieszenia broni powiązanego z dostępem pomocy humanitarnej i ewentualnymi rozmowami politycznymi.
Plan, który odmawia jednej ze stron znaczącej agencji, nie może zapewnić uzasadnionego pokoju. Należy przyjąć z zadowoleniem zawieszenie broni i ciężarówki z pomocą. Ale to nie jest jeszcze postęp polityczny. Bez mechanizmów gwarantujących Palestyńczykom udział i kontrolę nad ich własnymi instytucjami, jakakolwiek umowa grozi zamrożeniem ujarzmienia w języku pokoju.
Mieszkańcy Gazy desperacko potrzebują pomocy humanitarnej – oraz żywność i leki musi być pierwszym priorytetem. Ale odbudowa nie może czekać. Wśród 60 milionów ton gruzu Palestyńczycy potrzebują pomocy w odbudowie domów, szkół, szpitali, meczetów i innych instytucji zniszczonych przez inwazję Izraela. Aby tymczasowa administracja Gazy odniosła sukces, środki finansowe muszą szybko płynąć, a luki w bezpieczeństwie zostaną uzupełnione. Podobnie jak większość planu pokojowego Trumpa, odniesienia do międzynarodowych sił stabilizacyjnych i proponowanej „rady pokoju”. Sir Tony’ego Blairasą niepokojąco niejasne.
Silne międzynarodowe wsparcie dla Autonomia Palestyńskaumożliwiająca mu przejęcie władzy od Hamasu, jest prawdopodobnie najbardziej obiecującą możliwością. Ogromne cierpienia ostatnich dwóch lat oznaczają, że moralne uzasadnienie rozwiązania konfliktu jest prawdopodobnie pilniejsze niż kiedykolwiek. Ale choć zawieszenie broni, powrót zakładników i zobowiązanie Hamasu do „demilitaryzacji” Gazy należy uznać za pozytywne kroki, osiągnięcia Trumpa nie dają powodów, by wierzyć, że uda mu się osiągnąć cel – lub czuć się zobowiązanym do podjęcia próby. Krótkoterminowa pomoc nie oznacza, że przybliżyła się perspektywa państwa palestyńskiego.
-
Czy masz opinię na temat kwestii poruszonych w tym artykule? Jeśli chcesz przesłać odpowiedź zawierającą maksymalnie 300 słów e-mailem, aby uwzględnić ją w publikacji w naszym beletrystyka odcinek, proszę kliknij tutaj.
