Niezwykła podróż Ratana Taty: zakończenie kariery, mega przejęcie | ludzie

Jednak Tata odziedziczyła również zdywersyfikowany portfel produktów konsumenckich, jeden z największych w tamtym czasie w sektorze prywatnym. Na początku lat 90. firmy Tata Lakme Limited (kosmetyki i środki higieny osobistej), Tata Oil Mills (mydła), Goodlas Nerolac (farby), Marind (farmaceutyki), Voltas (klimatyzatory i) stały się czołowymi graczami w kilku segmentach konsumenckich lodówki), Titan Industries (zegarki), Tata Tea, Tata Coffee i Tata Press (drukowanie i publikacje). Grupa była głównym graczem na rynku sprzętu komputerowego dzięki spółce joint venture z IBM i Tata Telecom oraz partnerstwu z AT&T.

Pomimo swojej rentowności i silnej pozycji rynkowej, przedsięwzięcia te, z wyjątkiem Marinda, nie pasują do wizji Taty zakładającej rozwój konkurencyjnego w skali globalnej portfela w dobie globalizacji i wolnych przepływów kapitału. Przewidział wyzwania dla długoterminowej rentowności krajowych towarów konsumpcyjnych ze względu na stosunkowo niewielki indyjski rynek towarów konsumpcyjnych i ugruntowaną pozycję przedsiębiorstw międzynarodowych w przestrzeni kosmicznej.

Poważne pogorszenie koniunktury gospodarczej w Indiach pod koniec lat 90. i na początku XXI wieku wymusiło ograniczenie szerokiego portfolio grupy. Pomiędzy rokiem finansowym 97 a rokiem finansowym 2001 przychody grupy spadły o 5 procent, podczas gdy zysk netto spadł o 85 procent z 2344 crore rupii w roku finansowym 97 do zaledwie 354 crore rupii w roku finansowym 2001.

Ratan zaczął racjonalizować portfel Grupy Tata, aby uwolnić kapitał i zasoby zarządcze tam, gdzie Tata miała potencjał, aby stać się światowym liderem. Recesja zachęciła także do ekspansji geograficznej w celu ograniczenia ryzyka finansowego.

Pierwszym był producent mydła TOMCO, który został sprzedany firmie Hindustan Lever (obecnie Hindustan Unilever). W 1997 roku grupa zakończyła działalność w branży kosmetyków i środków higieny osobistej, sprzedając markę Lakme firmie Hindustan Lever za 200 crore rupii. Firma Lakme Limited zmieniła nazwę na Trent i otworzyła swój pierwszy sklep w Westside w 1998 roku, rozpoczynając tym samym wejście grupy na rynek zorganizowanej sprzedaży detalicznej.

Kontynuowano dezinwestycję grupy: w 1998 r. Voltas wydzielił swoją działalność związaną ze sprzętem AGD i lodówkami w spółkę joint venture z Electrolux, koncentrując się zamiast tego na klimatyzatorach, chłodnictwie komercyjnym i produkcji kontraktowej. W tym samym roku Tata opuścił sektor farmaceutyczny, sprzedając Marind firmie Oakheart za 95 crore rupii, po wcześniejszym zbyciu oddziałów farmaceutycznych Rallis India i Lakmé ze względu na brak skali i rentowności.

W 1999 r. firma Tata sprzedała pozostałe 25,85% udziałów firmie Goodlass Nerolac za 98,56 crore rupii japońskiej firmie Kansai Paint Co, która wycofała się z branży farb. Grupa jeszcze bardziej usprawniła swoje wyjście z sektora sprzętu komputerowego, rozwiązując spółkę joint venture 50:50 z IBM. ACC, wówczas drugi co do wielkości producent cementu w Indiach, również opuścił portfel Tata, gdy Tata nie była w stanie zwiększyć swoich udziałów; W 2000 roku grupa sprzedała pozostałe udziały firmie Ambuja Cement.

Ostatnia duża inwestycja miała miejsce w 2004 r., kiedy Tata Telecom opuściła Hardware i sprzedała pozostałe 25,1 procent udziałów w Tata Telecom swojemu partnerowi joint venture Avaya.

Większy spread

Konsolidując obecność na rynku krajowym, Ratan Tata rozpoczął globalną ekspansję spółek-matek. Tata Tea (obecnie Tata Consumer Products) przodowała, przejmując brytyjską firmę Tetley za 432 miliony dolarów w 2000 roku, co uczyniło Tata Tea drugą co do wielkości markową firmą produkującą herbatę na świecie, po Unileverze. W momencie przejęcia kapitalizacja rynkowa Tata T wynosiła około 500 milionów dolarów, a zysk netto w roku finansowym 99 wyniósł 30 milionów dolarów.

W 2002 roku firma Tata Sons nabyła większościowy pakiet udziałów w państwowej spółce Desh Sanchar Nigam Limited (obecnie Tata Communications) za 2599 crore rupii, wzmacniając swoją pozycję na szybko rozwijającym się rynku telekomunikacyjnym.

W 2004 roku firma Tata Motors dokonała pierwszego międzynarodowego przejęcia, kupując dział pojazdów ciężkich od Daewoo Motors, stając się jednym z czołowych producentów samochodów ciężarowych na świecie. W następnym roku nabyła 21 procent udziałów w hiszpańskim producencie luksusowych autobusów Hispano Carrosera SA, a w 2008 roku przejęła Jaguara Land Rovera za 2,3 miliarda dolarów, dzięki czemu Tata Motors stała się wiodącym światowym producentem samochodów. W następnym roku jej przychody wzrosły ponad dwukrotnie. W latach 2004–2008 Tata Chemicals, Indian Hotels i Tata Steel również dokonały szeregu przejęć, w szczególności przejęcia Corusa przez Tata Steel za 12,2 miliarda dolarów w 2007 r. podczas boomu stalowego.

Przejęcia te doprowadziły do ​​szybkiego wzrostu przychodów i aktywów grupy, ale zwiększyły zadłużenie i napięcia finansowe, co okazało się wyzwaniem podczas kryzysu Lehmana po 2008 roku. Przejęcia doprowadziły do ​​szybkiego wzrostu przychodów i aktywów Grupy Tata w latach 2002–2009, ale odbyły się kosztem znacznego wzrostu zadłużenia i pożyczek. Pomiędzy rokami finansowymi 2002 i 2008 łączne przychody, zyski, aktywa i zadłużenie grupy rosły według złożonej stopy odpowiednio 40,8%, 76,9%, 31,3% i 29,5%. W rezultacie wskaźnik dźwigni bilansowej grupy wzrósł z najwyższego w historii poziomu 1,84x w roku finansowym 2009, 1,21x w roku finansowym 2002 i zdrowego poziomu 0,52x w roku finansowym 2005.

Ta presja finansowa uległa zaostrzeniu, gdy kryzys finansowy z 2008 r. spowodował światową recesję i gwałtowny spadek zysków przedsiębiorstw. Skonsolidowany zysk netto Grupy Tata spadł w roku finansowym 2009 o 54 procent, a w roku następnym spadek o dodatkowe 7,4 procent. Podobnie skonsolidowana sprzedaż netto grupy spadła w roku finansowym 2010 o 6,7%.

Tata Motors, Tata Steel, Indian Hotels i Tata Global Beverages (obecnie Tata Consumer) najbardziej ucierpiały na skutek wstrząsów wtórnych kryzysu i przejęć napędzanych długiem. Żadna z tych spółek nie stanęła jednak w obliczu egzystencjalnego zagrożenia dzięki zasobom finansowym Tata Sons i stale rosnącym przychodom z dywidend z Tata Consultancy Services. Większość spółek grupy sprostała tym wyzwaniom i ponownie znajduje się na ścieżce wzrostu.